آندوسکوپی در انواع متفاوتی موجود است و هر نوع بر اساس توانایی‌های خود برای بررسی قسمت خاصی از بدن استفاده میشود. برای مثال، آندوسکوپی فوقانی برای مطالعه دهان، گلو و مری استفاده میشود، در حالی که کولونوسکوپی برای بررسی روده راست و روده بزرگ به کار می‌رود. آندوسکوپی‌ها فقط برای تشخیص محدود نیستند و میتوانند در برخی از عملیات جراحی نیز کاربرد داشته باشند.
آندوسکوپی یک روش متداول است که بیشتر پزشکان برای تشخیص مختلف بیماری‌ها از آن استفاده می‌کنند، اما به طور خاص، متخصصان گوارش از این فرایند تصویربرداری استفاده می‌کنند. پس برای انجام آندوسکوپی، توصیه میشود که به یک متخصص گوارش یا داخلی مراجعه کنید.
آندوسکوپی چیست؟
آندوسکوپی یا endoscopy به زبان انگلیسی، یک آزمایش است که برای گرفتن نمونه‌های بافتی (بیوپسی) و مطالعه بیماری‌ها و شرایطی که میتوانند سبب کم‌خونی، خونریزی، التهاب یا اسهال شوند، انجام میشود. همچنین می‌تواند در تشخیص برخی از سرطان‌های سیستم گوارش فوقانی کمک کند.
آندوسکوپی با چه نام های دیگری شناخته میشود؟
- آندوسکوپی
- برونکوسکوپی
- کولونوسکوپی
- سیستوسکوپی
- لاپاراسکوپی
- لارنگوسکوپی
- مدیاستینوسکوپی
- توراکوسکوپی
- آندوسکوپی فوقانی
کاربرد آندوسکوپی
آندوسکوپی عمدتاً برای تشخیص و گاهی برای درمان بیماری‌های سیستم گوارش به کار می‌رود. اما در کل، استفاده از این دستگاه به شکل زیر است:
چک کردن عوامل: آندوسکوپی پزشک را در تعیین عامل علائم و نشانه‌های گوارشی مانند تهوع، استفراغ، درد شکم، مشکلات بلع و خونریزی گوارشی یاری میکند.
تشخیص بیماری: گاهی اوقات آندوسکوپی برای گرفتن بیوپسی (نمونه بافت) به منظور آزمایش و بررسی شرایطی مانند کم‌خونی، https://doctor-yab.ir/ خونریزی، بیماری‌های التهابی روده، اسهال و یا سرطان‌های سیستم گوارش کاربرد دارد.
درمان: دستگاه آندوسکوپ می‌تواند با ابزارهای ویژه‌ای تجهیز شود و برای درمان‌هایی نظیر سوختن رگ‌های خونریزی کننده برای جلوگیری از خونریزی، باز کردن مری باریک، حذف پولیپ یا برداشتن یک جسم خارجی به کار برده شود.
پولیپ چیست؟ یک نوع توده سلولی بی‌خطر در بدن است.
همانطور که قبلاً بیان شد، آندوسکوپی قادر است که با سایر روش‌های تشخیصی مانند سونوگرافی تجمیع گردد. برای نمونه، گاهی اوقات یک سنسور اولتراسونیک به آندوسکوپ وصل میشود تا تصاویر با کیفیت بالا از دیواره‌های مری و معده را فراهم کند. سونوگرافی آندوسکوپی نیز می‌تواند به پزشک شما امکان تهیه تصاویری از ارگان‌هایی که دسترسی به آن‌ها دشوار است، مانند پانکراس شما، را فراهم کند.
قسمت های مختلف دستگاه آندوسکوپ
در یک آندوسکوپ استاندارد، فیبر نوری برای انتقال کارآمد نور به کار می‌رود. در این روش (فیبر نوری)، نور از طریق یک فیبر شیشه‌ای قابل انعطاف و شفاف عبور میکند. فیبر نوری به آندوسکوپ این امکان را می‌دهد که نور را در مسیرهای خمیده منتقل کند. این عمل، دسترسی به فضاهای سخت و غیرقابل دسترس را ساده‌تر میکند.
معمولاً لوله آندوسکوپ با پلاستیک یا فولاد محافظت میشود تا به آن مقاومت در برابر آب، اسید و رطوبت بدهد. در حقیقت، آندوسکوپ را می‌توان به عنوان یک لوله بلند و نازک قابل انعطاف توصیف کرد که در یک سمت آن دوربین قرار دارد. در کل، اجزای آندوسکوپ عبارتند از موارد زیر:
- یک لوله بلند و نازک قابل انعطاف که در برخی مواقع میتوانند کوتاه تر باشد
- یک لنز یا مجموعه‌ای از لنزها
- مکانیزم انتقال نور
- چشمی
- سیستم کنترل
برای استفاده از آندوسکوپی چقدر باید هزینه پرداخت کرد، آیا بیمه درمانی هزینه های آندوسکوپی را متقبل میشود؟
بیمارستان‌های گوناگونی هستند که قادر به انجام آندوسکوپی با استفاده از بیمه تامین اجتماعی و بیمه سلامت هستند. هزینه این عمل ممکن است بسته به شرایط متفاوت تغییر کند. برای نمونه، هزینه‌ی هتلینگ در هر بیمارستان با دیگری متفاوت است. همچنین در طی فرآیند آندوسکوپی، ممکن است لازم باشد تا آزمایشات اضافی مانند بیوپسی انجام شود یا اینکه ممکن است درمانی همزمان با آزمایش انجام پذیرد.
عموم بیمه‌ها از عمل آندوسکوپی حمایت می‌کنند. برای نمونه، بیمه تامین اجتماعی ۹۰ درصد از هزینه را پوشش می‌دهد، یا بیمه سلامت ۷۰ درصد از هزینه آندوسکوپی را بر عهده می‌گیرد و شما باید ۳۰ درصد هزینه را از جیب خود بپردازید. به طور کلی، انتخاب یک بازه زمانی ثابت برای انجام آندوسکوپی منطقی به نظر نمی‌رسد. با این حال، استانداردهای رایج برای آندوسکوپی فوقانی عبارتند از:
- قیمت انجام یک آندوسکوپی معده بدون استفاده از بیهوشی در حدود ۸۰۰ هزار تا ۱ میلیون تومان می‌باشد.
- برای انجام آندوسکوپی معده با استفاده از بیهوشی کامل، هزینه‌ای بین ۳ تا ۶ میلیون تومان پیش‌بینی شده است.
- هزینه انجام یک کولونوسکوپی بدون استفاده از بیهوشی حدوداً بین ۹۰۰ هزار تا ۱ میلیون تومان است.
- هزینه انجام یک عمل کولونوسکوپی با استفاده از بیهوشی کامل، تقریباً بین ۴ تا ۸ میلیون تومان می‌باشد.
از آندوسکوپی برای شناسایی کدام بیماری ها استفاده میشود؟
بیماری‌های گوارشی که بسیار شایع هستند، اصلی‌ترین مواردی هستند که با استفاده از آندوسکوپی مورد ارزیابی قرار می‌گیرند.
| توضیحات | انواع بیماری‌های گوارشی |
| بیماری‌های التهابی روده (IBD)، دسته‌ای از اختلالات روده‌ای هستند که سبب التهاب مزمن در سیستم گوارش می‌شوند، این بیماری‌ها شامل کولیت اولسراتیو و بیماری کرون هستند. | بیماری‌های التهابی روده |
| سندروم روده تحریک پذیر (IBS) یک اختلال در سیستم گوارشی است که نشانه‌هایی مانند درد مکرر در شکم، اسهال و یبوست را ایجاد میکند. به طور کلی، آندوسکوپی برای درمان این نوع بیماری معمولاً مورد استفاده قرار نمی‌گیرد. با این حال، در برخی مواقع، این روش برای حذف احتمال دیگر علل ممکن برای نشانه‌های بیمار استفاده میشود. | سندروم روده تحریک پذیر |
| اندوسکپی یک روش تشخیصی است که برای تعیین روش درمانی زخم معده، ناشی از عفونت با باکتری معده، استفاده میشود. | زخم معده |
| پانکراتیت، که به معنی التهاب لوزالمعده یا پانکراس است، ممکن است با استفاده از آندوسکوپی تشخیص داده شود. علائمی مانند اسهال، استفراغ، تب، تورم در شکم و ضربان قلب بالا ممکن است نشان‌دهنده این بیماری باشند. | پانکراتیت |
| رفلاکس معده به معنای بازگشت اسید و محتویات معده به مری است. در صورتی که علائمی نظیر تهوع، درد در قفسه سینه، سرفه مداوم، بوی نامطبوع دهان و درد هنگام بلع را تجربه کنید، ممکن است برای تشخیص این بیماری از آندوسکوپی استفاده شود. | بیماری رفلاکس معده به مری |
| معده شما در زیر عضله دیافراگم قرار دارد، ولی در افرادی که به فتق هیاتال مبتلا هستند، قسمتی از معده از طریق این عضله به سمت بالاتر حرکت میکند. اگر شما با مشکلاتی مانند سوزش در قسمت بالای شکم و دشواری در تنفس مواجه هستید، آندوسکوپی می‌تواند برای شناسایی دلیل این نشانه‌ها مورد استفاده قرار گیرد. | فتق هیاتال |
| آندوسکوپی فوقانی عمدتا برای شناسایی سرطان در سیستم گوارش به کار می‌رود. در حین آزمایش، از یک برس ویژه برای گرفتن نمونه بیوپسی از سلول‌ها استفاده می‌کنیم. | سرطان دستگاه گوارش |
آندوسکوپی در چه مواقعی لازم است؟
آندوسکوپی در چه مواقعی نیاز است؟ عموماً آندوسکوپی برای تشخیص بیماری‌های زیر کاربرد دارد:
- یبوست مزمن
- سنگ کیسه صفرا
- وجود خونریزی پیش بینی نشده در دستگاه گوارش
- تومورها
- عفونت‌ها
- انسداد مری
- ادرار خونی
- اختلالات دستگاه گوارش.
- خونریزی غیرطبیعی واژن یا لکه‌بینی که ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد و برای تعیین علت آن، از روش آندوسکوپی استفاده کرد.